Kahve Nedir?

Kahve Numerica olarak bizimde, bu yazımızı incelediğinize göre sizin de, hemen hemen her gün severek içtiğimiz bir içecek çeşidi. Güne daha uyanmadan kahve ile başlayanlar, gittiği her mekanda kahve arayan, her yemeğin üzerine kahve içmeden yapamayanlar  Hem keyif verici hem de zihinsel aktiviteyi güçlendirdiği için, enerjimizi yüksek tutmamıza da yardımcı olmakta. Kısacası çoğumuz için kahve ayrı bir anlam ifade etmekte.

Kahve, kökboyasıgiller familyasının Coffea cinsinde yer alan bir ağaç cinsi. Bu ağacın meyve çekirdeklerinin kavrulup öğütülmesi ile elde ediliyor. Kiraza benzeyen ve kendine özel aromatik kokusu olan bu çekirdeğin işlenip masamıza gelinceye kadar uzun bir hikayesi var.

Efsaneye göre 9.yy'da bir çoban, keçilere kahvenin meyvesini yedirmiş ve bir süre sonra kafeinin etkisiyle keçiler hareketlenmeye, çobanların deyimiyle dans etmeye başlamışlar. Bu olaydan sonra bir rahip kahvenin meyvesiyle kendine bir içecek hazırlamış, bütün gece uyumayınca kahvenin uyarıcı etkisi olan bir içecek olduğu keşfedilmiş ve tüketimi bu sayede yayılmaya başlamış. Başka bir anlatımda çöle sürgüne gönderilen Ömer’in yiyebileceği tek şey bir çalı ağacının meyveleri oluyor, bu meyveler sayesinde hayatta kalan Ömer döndüğünde yanına meyveleri de alıyor ve suda kaynatarak tüketmeyi deniyor. Kahvenin keşfi ile ilgili daha bir çok hikaye olsa da hepsi temelinde tesadüflere bağlanmaktadır.

Her toplum kendine göre anlamlar yüklemiştir kahveye; kendine göre kavurmuş, demlemiş ve sunmuştur. Ortaya çıktığı günden bu yana sayısız insanın geçim kaynağı olmuştur ve yetiştiği bölgenin ekonomisine yön vermiştir. Günümüzde ise değerini artırarak insanların beğenisini kazanmaya ve dünyanın her köşesine durmaksınız ulaşmaya devam ediyor. Bu yüzden de dünya üzerinde petrolden sonra en çok ticareti yapılan madde olma özelliğini hala koruyor. Günümüzde dünyadaki bütün kahvelerin neredeyse yarısını Brezilya üretiyor. Sonrasında Vietnam, Kolombiya, en büyük üreticiler. Bunları ise Endonezya, Hindistan, Peru, Uganda, Etiyopya, Guetemala, Honduras ve Meksika izliyor. Dünya’da yetmişten fazla ülkede üretimi yapılıyor.

Kahve Çekirdeği Türleri

Size dünyada tüketilen yüzlerce bambaşka kahve çeşidi varmış gibi gelmesi normal, fakat tüm bu çeşitliliğin ve varyasyonların temelinde aslında dört ana çekirdek yatıyor: Arabica, Robusta, Liberica ve Excelsa kahvenin başlıca dört çekirdeklerini oluşturmaktadır. Güney ve Orta Amerika, Afrika başta olmak üzere Karayipler ve Asya gibi yaklaşık 80 ülkede yetişmektedir.

Kahve çekirdeğinin yapısında kafein, klorojenik asit, magnezyum, potasyum ve çeşitli antioksidanlar bulunmaktadır. Elbette ki bu antioksidan düzeyleri, kahvenin türüne, uygulanan kavrulma işlemine göre değişmektedir. Örneğin, Robusta kahve, Arabica’ya göre daha yüksek düzeyde kafein ve klorojenik asit içermekte; ki bu da, Robusta kahvenin, daha yüksek antioksidan düzeylerine sahip olduğu anlamına gelmektedir. 

Şimdi, gelin bu bahsettiğimiz çekirdekler hakkında detaylı bilgiye sahip olalım.

Arabica Kahve Çekirdeği

Arabica kahve çekirdekleri daha tatlı, içimi yumuşak, genellikle meyve ve aromalı notalara sahip olan ve asiditesi yüksek çekirdeklerdir. Tüm dünyada kullanılan kahve çekirdeklerinin %70’i arabica kahve çekirdeklerinden oluşmaktadır. Genelde gördüğünüz “%100 Arabica” tabiri de aslında, kahvenin türüne ve kalitesine dair bazı özelliklerini ifade etmekte. Arabica kahve çekirdeği, Oğlak ve Yengeç dönenceleri arasında yetişen, kökeni Etiyopya ve Güney Sudan’a dayanan bir kahve türü. 

Arabica Kahve yumuşak içilebilir bir özelliğe sahip olduğundan dolayı dünya kahve ticaretinin %70 kapasitesini oluşturmaktadır. Özellikle Avrupa ve Amerika kıtasının sıklıkla kullandığı arabica kahve çekirdekleri, 900 ile 1800 metre yüksekliğe sahip yerlerde yetişmektedir. 8 ile 10 aylık uzun bir sürede olgunlaşan arabica kahvesi, içerdiği aroma ve damakta bıraktığı lezzet bakımından benzersiz özelliklere sahiptir. Islak işleme yöntemiyle kullanıma hazır hale getirilen arabica kahvesi, yüksek kalitede aroma ihtiva etmesi sebebiyle diğer kahve türüne oranla pahalı bir kahve çeşididir. Ülkemizde son yılların trendi haline gelen kahve evlerinde büyük beğeni kazanan arabica kahve, doğru demlendiğinde mükemmel lezzetiyle fark edilmektedir.

Robusta Kahve Çekirdeği

Robusta kahve çekirdekleri ise, daha sert aromalara ve yoğun notalara sahiptir. Damakta topraksı tatlar bırakmaktadır. Bunun yanı sıra Arabica çekirdeklerinin iki katı oranında kafein de içermektedir. Espresso için kullanılan müthiş kremaya sahip olan robusta çekirdekleri dışında farklı aromaya sahip oldukça az Robusta kahve çekirdekleri bulunmaktadır. Arabica daha fazla çeşitliliğe sahip olduğu için daha zengin bir içerik olarak kabul edilir.

Bunun yanı sıra Robusta çekirdeklerinin üretimi ve yetişmesi, Arabica çekirdeklerine göre daha kolay olmaktadır. Arabica çekirdekleri daha düşük rakımlarda yetişme özelliğine sahip olmakla beraber zorlu hava koşullarına da daha dayanıklıdır. Arabica çekirdekleri ise daha kirazımsı ve meyvemsi tatlara sahiptir ve daha yüksek yerlerde yetişir. Robusta çekirdekleri Doğu'da yetişmektedir. Afrika, endonezya, Hindistan bölgelerinde bolca Robusta yetişmektedir. Arabica ise genel olarak Afrika, Papua Yeni Gine ve Güney Amerika'da üretilmektedir.

Single Origin (sadece bir bölgeye ait) Robusta çekirdeğinin satıldığına genelde denk gelmezsiniz. Bunun ana sebebi tek içiminin tat ve sertlik nedeniyle zor olmasıdır, bu nedenle daha çok düşük oranda harman kahvelerde kullanılır. Eğer doğru harmanlanırsa Arabica çekirdeklerinin verdiği tat altında bıraktığı sertlikle hem tadı güçlendirir hem de ortalama kafein miktarını artırır ama ikinci bardağı içmek yine de çok içinizden gelmeyebilir. 

Liberica

Yalnızca Filipinler’de üretilir ve tüketimi oldukça azdır. Dünya kahve tüketiminde sıfıra yakın payı vardır. Bunun başlıca sebebi çok pahalı ve az yetiştiriliyor olmasıdır. Karakter olarak robustaya benzerdir. 1890’larda Arabica kahve çekirdeklerinin hızla tükendiği bir dönemde kullanılmıştır. Filipinler’de oldukça kısıtlı bir alanda yetişen Liberica çekirdeği diğer kahve çeşitlerine göre daha iri tanelidir.

Excelsa

Liberica’nın bir alt türü olan Excelsa ise genel olarak Liberica’dan daha farklı olduğu için artık ayrı bir tür olarak kabul edilmektedir. Büyük çoğunluğu Güneydoğu Asya’da yetişen Excelca’nın aroması çok yoğun olduğu için yalnızda harman kahvelerin aromalarını güçlendirmek amacıyla kullanılmaktadır.

Etiyopya, Guatemala, Kolombiya, Vietnam, Brezilya, Honduras olarak bildiğimiz kahve çeşitlerinin aslının Arabica, Robusta, Liberica ve Excelsa çekirdekleri olduğunu unutmamak gerekir.

Yazımızda bahsettiğimiz kahve lezzetlerini denemek, damak tadınıza uygun tercihinize göre taze kavrulup öğütülmüş olarak gönderilecek, Numerica Filtre kahvelerini inceleyebilirsiniz.